Loot Nedir, NFT Çılgınlığının Neresinde, Loot ve Sentetik NFT’ler Neden Önemli?
Uzun bir süredir NFT trendinin ne zaman başlayacağı, kullanım alanlarının neler olacağı, bu trendin kriptopara ekosistemini nasıl etkileyeceği tartışma konusuydu. Bu tartışmalar ekseninde geçtiğimiz aylarda kriptopara ekosisteminde NFT projelerinin sayısı hızla artmaya başladı. Bu artışı, NFT trendini takip eden, bekleyen yatırımcıların NFT projelerine yatırım yapmaya başlaması takip etti. Sonrasında hızla yükselen NFT trendi, kriptopara ilişkili diğer birçok konseptte daha önce görüldüğü üzere NFT çılgınlığına dönüşmüş durumda.
Peki bu noktaya nasıl geldik?
CryptoKitties & CryptoPunks ve NFT Trendi
Blokzincir üzerinde eşsiz sahiplik, mülkiyet kayıtlarının, varlıkların (tokenların) oluşturulmasına izin veren Ethereum tabanlı ERC-721 standardı ile geliştirilen CryptoKitties isimli oyun hem ERC-721 standardının tanınması hem de NFT konseptine ve bu konseptin kullanım alanlarına projeksiyon tutması ve ilk Ethereum tabanlı oyun olması itibari ile NFT’lerin gelişimi açısından NFT tarihinde oldukça önemli bir yere sahiptir.
CryptoKitties, akıllı sözleşmeler aracılığıyla eşsiz kedilerin satın alınarak bu kedilere sahip olunması, satılması ve çiftleştirilerek çoğaltılmasına dayanan akıllı sözleşme tabanlı bir oyundur.
CryptoKitties’in başlatılmasından kısa bir süre sonra Ethereum ağı trafiğinin %10’undan fazlasını oluşturduğunu, bu oranın %25’e kadar çıktığını ve bekleyen işlemlerin artmasıyla Ethereum ağında hem işlemlerin gecikmesine hem de işlem ücretlerinin artmasına neden olduğunu vurgulamakta fayda var.
2018 yılında CryptoKitties kedileri 200 bin Dolar’a kadar alıcı bulmayı başarmıştır.
NFT konseptinin benimsenmesinde, CryptoKitties’e benzer şekilde NFT tarihi için önemli ve başarılı bir diğer proje CryptoPunks, CryptoKitties gibi 2017 yılında geliştirilmiş bir NFT koleksiyonudur. Bu koleksiyonun CryptoKitties’e benzer bir oyun konsepti yoktur. Pikselleştirilmiş resimlerden oluşan ve sayısı 10000 ile sınırlı, sanat ve NFT konseptini bir araya getirmeye çalışan bu koleksiyon ilk ERC721 tabanlı NFT koleksiyonlarından biri olması itibari ile oldukça ünlüdür.
CryptoPunks koleksiyonu parçalarının geçtiğimiz aylarda milyonlarca dolara satılması içerisinde bulunduğumuz NFT çılgınlığının başlamasında oldukça önemli bir yere sahiptir. 2021 yılının başından bu yana değeri yaklaşık 10 milyon doları bulan CryptoPunk satışları topluluk tarafından şaşkınlıkla karşılanmış, birçok kişi tarafından kara para aklama, reklam gibi konularla ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte hangi gerekçelerle bu koleksiyonun bu kadar değerli olduğu anlamlandırılmaya çalışılmıştır. (Bu konuda NFT’ler özelinde kripto varlıklar ve kültür ilişkisine dair bir önceki yazımı okuyabilirsiniz.)
CryptoPunks satışları, Ethereum ağında ERC-721 standardı ile geliştirilen sanat, marka, eğlence, spor vb. koleksiyonların ve Ethereum tabanlı NFT pazarlarının sayısının artmasına neden olmuştur. Bu pazarlarda farklı konseptler ile ilişkilendirilen çok sayıda içerik, koleksiyon NFT formunda satışa sunulmuş, garip olarak nitelendirilen ve amacı / değeri sorgulanan birçok eser oldukça yüksek fiyatlara alıcı bulmayı başarmıştır.
Zamanla farklı blokzincir ağlarında NFT koleksiyonlarının ve pazarlarının sayısı artmış ve ilgili blokzincir ağları özelinde özgün ya da türev projeler NFT çılgınlığını körüklemiştir.
Bitcoin ve kriptopara ilişkili diğer konseptlere yönelik bu konseptlerin ilk zamanlarında gündeme gelen değerlerinin arkasında ne olduğu sorusu NFT’ler özelinde cevaplanmaya çalışılırken topluluk zamanla yüksek tutarlı NFT satışlarını özümsemiş ve bu durumun dinamiklerini anlamaya çalışmış ya da saçma olduğunu düşünse dahi bu çılgınlığı paraya dönüştürme adına NFT trendine yatırım yapmaya başlamıştır.
Bugün, büyük spor kulüplerinin, liglerin, ünlü sanatçıların, büyük teknoloji şirketlerinin, ödeme şirketlerinin, medya şirketlerinin ve diğer kurumsal yatırımcıların kriptopara ilişkili diğer konseptlere kıyasla NFT sektörüne hızla girdiğini ve sektöre farklı şekillerde yatırım yaptığını, NFT koleksiyonları çıkardığını görüyoruz. Aynı zamanda NFT konseptinin potansiyeli güçlü yeni kullanım alanlarının keşfedilmeye başlandığını, trendin beklendiği üzere oyun sektörüne sıçradığını, sanal gerçeklik uzayları metaverse yapıları özelinde uygulamaların geliştirilmeye başlandığını görüyoruz.
Loot ve Sentetik Loot’lar
Kriptopara topluluğu, henüz NFT’leri ve yüksek rakamlı NFT satışlarını özümsemeye, anlamlandırmaya çalışırken hem özgün kullanım alanları oluşturması, sentetik NFT’ler geliştirilmesine izin vermesi, hem de yapısı, vizyonu itibariyle son derece özgün, ilginç bir NFT koleksiyonu ve bu koleksiyon çerçevesinde bir “hype” ile karşı karşıya kaldı. Kriptopara topluluğu adı “Loot” olan bu koleksiyonun daha ne olduğunu, işlevini tam anlayamadan türevlerini duymaya başladı ve tüm bu hızlı gelişmeler ciddi bir kafa karışıklığına yol açtı.
Aşağıdaki görsel (meme) topluluktaki kafa karışıklığını karikatürize etmeye çalışmaktadır.
Topluluğu Loot konusunda şaşırtan şey aşağıda bir tanesi yer alan Loot NFT’leri, görselleriydi. Şimdiye kadar üretilen diğer NFT formlarına benzemeyen bu yapının neden bu kadar tartışıldığı ve neden bu kadar değerli olduğu sorusu birçok insanın zihnini meşgul etti.
Yukarıdaki görsele benzer ve içerisinde çeşitli maceracı çantalarının, araçlarının (8 parça, araç) sıralandığı, sayısı 8000 ile sınırlı Loot koleksiyonu ücretsiz olarak (satışa sunulmadan) sadece işlem ücreti karşılığında “mint” edenlere dağıtıldı. Koleksiyonun 7778–8000 aralığındaki parçaları ise akıllı sözleşme geliştiricisine ayrıldı.
Peki bu projeyi özel kılan ne?
Projenin web sitesinde sıkça sorulan sorular bölümünde bahsedildiği üzere proje türünün ilki olma özelliğini taşıyor.
Yukarıda yer verilen görselde, çantada yer alan araçlar sırasıyla şöyle; eğri kılıç (Pala), plaka zırh, ipek başlık, ağır kemer, gösterişli dizlik, mükemmel deri eldivenler, tılsım, altın yüzük. Diğer çantalarda da benzer şekilde araçlar (maceracı teçhizatları) yer almaktadır. Proje kendisini “blokzincirde oluşturulan ve depolanan rastgele maceracı teçhizatı” olarak nitelendirmektedir.
Tamamıyla açık kaynak olan bu proje, yukarıda yer verilen çantalar ile uyumlu oyunlar, hikayeler, farklı deneyimler geliştirilmesine izin vermektedir. Yani proje, mevcut çanta, kart koleksiyonu üzerine farklı uygulama ve konseptlerde sentetik NFT’lerin geliştirilmesine müsaade etmektedir.
Proje nasıl popülerlik kazandı?
Vitalik Buterin geçtiğimiz günlerde Twitter üzerinde sadece takip ettiklerinin (268 kişi) soru sorabileceği şekilde bir soru-cevap etkinliği düzenleyeceğini duyurdu. Bu duyurudan hemen sonra Buterin’e sektörün önde gelen isimlerinden çok sayıda soru geldi. Vitalik’in bu sorulara cevapları gündem oldu.
Bu sorulardan biri şöyleydi; “Kriptonun ontolojisi nedir? Bir yandan, kesin gerçekle ilgilidir. Öte yandan, maddi gerçeklikten kopuk, sanal görünüyor. Yoktan yaratılış. Yani… Bir hakikat ve gerçeklik metafiziğine mi dayanıyor yoksa onların ötesine mi geçiyor?
Vitalik bu soruya; “Loot projesinin felsefesini doğru buluyorum. Herhangi birinin yarattığı hemen hemen her şey “vardır”, önemli olan diğer insanların ne ölçüde üzerine inşa ettikleridir.” şeklinde cevap verdi.
Vitalik’in bu cevabı dikkatleri Loot projesinin üzerine çekti. Halihazırda oldukça özgün bir NFT konsepti olan proje bu tweetle birlikte Loop özelinde bir hypeı tetikledi. Tweetten kısa bir süre sonra Loot projesinin konseptine uygun olarak Loot tabanlı sentetik NFT projeleri, girişimleri ve Loot benzeri projeler geliştirilmeye, duyurulmaya başlandı.
Aşağıdakine benzer, bir ENS alan adı ya da Ethereum adresi ile ilişkilendirilen, bir loot çantası ile ilişkili görsellerin üretildiği sentetik loot projeleri geliştirildi ve kullanıma sunuldu.
Loot koleksiyonu çantalarının farklı metriklere göre nadirlik derecesine ilişkin Loot Rarity isimli bir platform başlatıldı.
Will Papper tarafından Loot platformunun yönetişim tokeni olması amacıyla AGLD (Adventure Gold) tokeni piyasaya sürüldü ve her bir Loot NFT sahibine 10000 AGLD dağıtıldı. AGLD 7.6 dolar seviyelerine kadar çıkmakla birlikte şu an yaklaşık 2.5 dolar seviyelerinde işlem görmektedir. Bu gelişme de dikkatleri Loot projesi üzerine çeken başka bir gelişme oldu.
Loot projesine benzer, siyah bir zemin üzerinde alt alta 8 farklı sayının yer aldığı, bu sayıların sanal gerçeklik uygulamaları metaverseler vb. konseptlerde kullanılması yani sentetiklerinin inşa edilmesi üzere nLoot projesi geliştirildi. nLoot projesine benzer xLoot, mLoot gibi farklı konseptlerde projeler geliştirildi. Doğrudan Loot altyapısını kullanan sentetik lootların ve Loot türevi projelerin sayısı hızla arttı.
Yukarıdaki gelişmelerle birlikte AGLD tokenini ve sahip olduğunuz Loot NFT’sini kilitleyerek pasif getiri (Yield Farming) elde edebileceğiniz Treasure gibi platformlar, potansiyeli güçlü DeFi & NFT kesişimi uygulamalar özelinde Loot projesini öne çıkardı.
Sonuç
Özetle Loot, üzerine inşa edilebilecek projelerin sınırının olmadığı NFT tabanlı, açık kaynak geliştirici aracıdır. Loot çantaları, kartları kullanılarak geliştirilecek NFT’ler, NFT tabanlı uygulamalar ise sentetik NFT kategorisine girmektedir. Ayrıca doğrudan Loot kartlarını kullanmayan ancak Loot türevi projelerin sayısı da hızla artmaktadır.
Loot projesine benzer, farklı alanlar özelinde çok daha işlevsel koleksiyonlar üretiliyor, üretilecektir. Hatta Loot benzeri çantaların ya da farklı formlarda uygulamalar için altyapı sunma amaçlı geliştirilen NFT koleksiyonlarının sayısının hızlı bir şekilde artmaması için bir neden yoktur.
Loot’u özel kılan, özgün bir NFT projesi olarak NFT tabanlı farklı iş modelleri için öncü bir proje oluşudur. Projenin bu niteliği NFT tarafından güçlü bir rüzgar estirmiş ve NFT hypeını farklı bir boyuta taşımıştır.
Loot projesi ile birlikte orijinal NFT’ye sahip olmak ve sentetikleri arasındaki sahiplik, mülkiyet, hak ilişkisi de farklı projeler, kullanım şartları, lisans vb. araçlar ile önümüzdeki günlerde netlik kazanacaktır.
Loot gibi son derece özgün NFT tabanlı iş modellerinin sayısı zamanla artacaktır. Tüm bu projeler hem NFT’lerin kullanım alanlarının fark edilmesine ve gerçek potansiyelini bulmasına hem de kripto varlık ekosisteminin bir bütün olarak gelişmesine katkı sunacaktır.
Loot projesi, şimdiden ekosisteme önemli bir katkı yapmış durumdadır.
Bu yazı ilk olarak 13/09/2021 tarihinde BTCHaber’de yayımlanmıştır.